Loài sinh vật đem tới hi vọng giải mã được MH370

Những con hà ngỗng nằm trên những mảnh vỡ của MH370 trôi dạt vào đảo Reunion có thể ẩn chứa những dấu vết quan trọng, có thể giúp làm sáng tỏ bí ẩn về vị trí của chiếc máy bay mất tích.

Kể từ sự biến mất của chuyến bay MH370 của Malaysia Airlines vào ngày 8/3/2014, đã trôi qua năm rưỡi, và một mảnh vụn duy nhất đã trở thành điểm dẫn dắt duy nhất cho các cuộc tìm kiếm của lực lượng cứu hộ. Tín hiệu điện tử từ vệ tinh đã chỉ ra rằng máy bay đã rơi xuống vùng biển phía nam của Đại Tây Dương, ở phía tây của Australia.

Tháng 7/2015, một sự kiện đáng chú ý đã diễn ra khi một mảnh vỡ trôi dạt vào đảo Reunion thuộc Pháp được xác định là một phần của cánh máy bay MH370. Vào tháng 3/2016, một mảnh vỡ khác được cho là nắp động cơ của MH370 đã được phát hiện ở Nam Phi. Đây là những dấu hiệu rõ ràng nhất cho tới nay trong cuộc điều tra về sự biến mất kỳ lạ này trong lịch sử hàng không.

Mảnh cánh tà phát hiện tại đảo Reunion không chỉ là một mảnh vật liệu vật lý, mà còn là một kho báu chứa đựng những dấu vết tự nhiên quý giá. Trên bề mặt của nó, có những loài sinh vật đặc biệt, như loài hà ngỗng, có khả năng ghi lại thông tin quan trọng. Loài hà ngỗng, hay còn gọi là Lepas anatifera theo tên khoa học, sinh sống bằng cách bám vào các vật liệu nổi như gỗ hoặc những mảnh vỡ từ máy bay. Vỏ của chúng có thể giữ lại những dấu vết và thông tin về môi trường, vị trí, và thậm chí là thời gian chúng đã bám trên vật liệu đó. 

Sự phát hiện này mở ra những triển vọng mới trong việc giải mã các dấu vết tự nhiên để xác định vị trí của MH370, một trong những bí ẩn lớn nhất trong lịch sử hàng không. Đồng thời, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim cũng đã cam kết rằng nếu có bằng chứng mới, họ sẽ tiếp tục nỗ lực tìm kiếm MH370. Ông Anthony Loke, Bộ trưởng Vận tải, cũng tuyên bố rằng việc này sẽ không gặp vấn đề về chi phí, đảm bảo rằng Malaysia sẽ không ngừng nỗ lực trong việc tìm kiếm máy bay mất tích.

Scott Bryan, một nhà nghiên cứu tại Đại học Công nghệ Queensland, Australia, đã theo dõi cách hà ngỗng và các sinh vật biển khác phát triển trên các mảnh đá bọt, một loại đá hình thành từ quá trình núi lửa phun dung nham ra biển.

"Theo dõi quá trình sinh vật biển hấp thụ vào mảnh đá bọt diễn ra vô cùng nhanh chóng, chỉ trong vòng hai tuần. Hà ngỗng thường là một trong những loài đầu tiên xuất hiện", Bryan chia sẻ. Trong quá trình di chuyển của vật thể trên biển, số lượng hà ngỗng trên mảnh đá này tăng lên đáng kể, mặc dù có sự xuất hiện của các loài động vật khác như rùa biển và hải sâm. Quần thể hà ngỗng này thường chỉ chết khi vật thể trôi vào bờ.

Các nhà khoa học sẽ tiến hành đo kích thước của hà ngỗng, một yếu tố có tỷ lệ thuận với thời gian phát triển của chúng. Thông tin này sẽ được kết hợp với "mô hình trôi dạt", sử dụng dữ liệu về hướng và tốc độ trôi dạt từ các phao nghiên cứu, nhằm ước tính vị trí ban đầu của vật thể.

Martin Stelfox, nhà sáng lập chương trình bảo tồn rùa biển Olive Ridley Project, đã áp dụng phương pháp sử dụng hà ngỗng để xác định nguồn gốc của những ngư cụ trôi dạt đe dọa sinh vật biển và cho rằng phương pháp này khá đáng tin cậy.

Tuy nhiên, một trong những trở ngại lớn mà các nhà nghiên cứu đang gặp phải là họ chưa biết rõ về sự phát triển của hà ngỗng ở Ấn Độ Dương vào năm 2015 và hình dạng của chúng ở các độ tuổi khác nhau. Họ đã tiến hành nuôi thử hà ngỗng trong môi trường phòng thí nghiệm và trên các phao nghiên cứu, và kết quả cho thấy kích thước của chúng thay đổi tùy thuộc vào điều kiện môi trường.

Ví dụ, hà ngỗng ở vùng biển lạnh ngoài khơi Chile dừng phát triển sau ba tháng, với chiều dài chỉ khoảng 20 mm. Trong khi đó, hà ngỗng ở vùng biển ấm đông nam Australia có thể đạt kích thước lên đến 48 mm trong một tháng.

Vào năm 2020, Stelfox và các đồng nghiệp đã công bố kết quả từ việc nuôi thử hà ngỗng trên các phao nổi ở Maldives. Sau 105 ngày, vỏ hà ngỗng lớn nhất đạt chiều dài 35 mm, gần bằng với kích thước của những con hà ngỗng được tìm thấy bám trên mảnh vỡ MH370. Vùng biển này cũng có điều kiện môi trường tương tự với những khu vực mà mảnh vỡ đã đi qua trước khi đến Reunion.

Bên cạnh đó, cấu trúc của vỏ hà ngỗng cũng đóng vai trò quan trọng, bởi nó sẽ thay đổi tùy theo điều kiện nhiệt độ. Theo kết quả nghiên cứu được công bố vào năm ngoái bởi nhóm nghiên cứu Địa học Kuwait, vỏ hà ngỗng bám trên mảnh vỡ MH370 được mô tả là "độ tuổi chỉ vài tháng". Phân tích hóa học của vỏ cho thấy chúng bắt đầu phát triển ở vùng biển có nhiệt độ tương đối ấm trước khi di chuyển đến vùng biển lạnh hơn.

Tuy nhiên, mẫu hà ngỗng gửi từ Pháp cho nhóm nghiên cứu vẫn còn quá trẻ để cung cấp thông tin chi tiết về vị trí mà máy bay MH370 rơi xuống. Hà ngỗng lớn nhất được tìm thấy trên mảnh cánh tà MH370 có kích thước chỉ khoảng 36 mm, tuy nhiên, dường như chưa có thông tin được chia sẻ với các cơ quan liên quan từ phía chính quyền Pháp.

Còn bản thân mảnh vỡ cũng là một yếu tố quan trọng cần được xem xét kỹ lưỡng. Khi các nhà khoa học Pháp đưa mảnh cánh tà về cơ sở thí nghiệm ở Toulouse và thả vào một bể lớn, họ phát hiện rằng phần cạnh dài của cánh tà nổi cao hẳn lên trên mặt nước, một nơi mà hà ngỗng không thể phát triển. Điều này khiến cho việc giải thích sự hiện diện dày đặc của hà ngỗng trên phần này trở nên khó khăn hơn.

Tổ chức Nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp Australia (CSIRO) đã tiến hành điều chỉnh các dữ liệu về gió và sóng để ước tính rằng mảnh vỡ có thể trôi dạt đến Reunion trong khoảng 16 tháng, với điều kiện là nó phải nổi cao hơn mặt nước để gió có thể thổi đi. Tuy nhiên, điều này cũng đồng nghĩa rằng phần cạnh dài của cánh tà sẽ không có hà ngỗng, điều mà vẫn đang là một bí ẩn đối với các nhà nghiên cứu.